Vertaal-veteraan werkte op haar 90e nog

Het Algemeen Dagblad nam onlangs uitgebreid de tijd om een profiel van Lisette Stembor te schetsen. Ze geldt als de vertaal-veteraan, die op haar 90e nog aan het werk was dankzij haar liefde voor taal en vertalingen. Ze vertrok op eigen houtje naar Warschau om Pools te gaan studeren, waar Moskou en de BVD de zaak niet bepaald vertrouwden. De Haagse trok zich er gelukkig niets van aan en werkte succesvol aan de eerste woordenboeken tussen het Nederlands en Pools.

Woordenboeken tussen Nederlands en Pools

Ze maakte de woordenboeken voor een vertaling van het Nederlands naar het Pools en van het Pools naar het Nederlands. Het geeft goed aan hoe bedreven ze was in vertalingen, tussen de beide talen. We werken als vertaalbureau uiteraard ook met vertalers tussen het Nederlands en Pools. Zij kennen haar over het algemeen goed en hebben veel respect voor het vertaalwerk dat de veteraan heeft verzet.

Ze werd geboren op 15 januari 1927 en kwam in 2017 helaas te overlijden. Ze was toen 90 jaar en nog altijd aan het werk. Bovendien bezocht ze nog altijd vertaalcongressen, om goed op te hoogte te blijven van wat er speelde en wat er gaande was binnen de wereld van vertalingen.

Fout in haar achternaam

Bovendien staat ze bekend als zeer vasthoudend en punctueel. Dat is prettig voor iemand die werkt aan taal en vertalingen. Aan de andere kant kan dat lastig zijn wanneer er door anderen fouten worden gemaakt, zoals bij haar het geval was. Ze werd officieel geboren als Lisetta Stembord, maar door een foutje bij de gemeente werd daar Stembor van gemaakt. Ze heeft hemel en aarde bewogen om die fout terug te laten draaien, ook al is dat uiteindelijk helaas niet gelukt.

Als vertaalster had ze een geweldig oog voor detail en zorgde ze ervoor dat de teksten tot in detail klopten. Het kostte soms uren om alles tot op de laatste letter goed te krijgen, maar dat leverde dan vervolgens ook de best mogelijke resultaten op. Op die manier wist ze naam te maken als de vertaal-veteraan, waarbij er aan de kwaliteit niet getwijfeld hoefde te worden.

Vertalingen vanuit en naar het Pools

Stembor vertrok zelfstandig naar Warschau om daar Pools te gaan leren, in het land dat haar hart wist te veroveren. Hoe het kwam kon ze zelf moeilijk onder woorden brengen, maar ze voelde zich daar enorm op haar gemak en had het er goed naar haar zin. Ondertussen leerde ze de Poolse taal, die ze relatief snel machtig was. Vervolgens had ze de kans om vanuit een eenvoudig arbeidersmilieu aan de slag te gaan met taal en vertalingen. Ze wist de beste vertaalster tussen het Pools en Nederlands te worden, waardoor ze onder andere de kans kreeg om de woordenboeken in de beide richtingen te maken.

Beste vertaling

De prijs voor de beste vertaling van Nederland heeft ze helaas nooit gehad, maar het was geen vreemde keuze geweest om haar ooit met die prijs te onderscheiden. Ze heeft als vertaal-veteraan veel betekend voor de vertaalwereld in Nederland, in het bijzonder tussen het Nederlands en Pools. Bovendien is het prachtig om te zien dat iemand zelfs op 90-jarige leeftijd nog vol passie aan vertalingen kan werken. Het werk bij een vertaalbureau is er wat dat betreft voor alle leeftijden, voor iedereen met een voorliefde voor taal en goede kennis van zowel de bron- als de doeltaal.